తెలుగు రాష్ట్రాలు: పోలవరం–బనకచర్ల అనుసంధానం: ఎవరికీ లాభం? ఎవరికీ నష్టం?
గోదావరి బోర్డు సమావేశంలో వేడెక్కిన చర్చలు
హైదరాబాద్‌ జలసౌధలో సోమవారం జరిగిన గోదావరి నదీ నిర్వహణ బోర్డు (Godavari River Management Board – GRMB) సర్వసభ్య సమావేశం ఉత్కంఠభరితంగా సాగింది. ముఖ్యంగా పోలవరం–బనకచర్ల అనుసంధానం (Polavaram–Banakacharla Link Project) పై ఏపీ, తెలంగాణ అధికారుల మధ్య మాటల తూటాలు పేలాయి.
ఈ సమావేశానికి బోర్డు ఛైర్మన్ ఎ.కె.ప్రధాన్‌ (A.K. Pradhan) అధ్యక్షత వహించగా, రెండు రాష్ట్రాల జలవనరుల శాఖల ప్రధాన అధికారులు హాజరయ్యారు.
ఏపీ వాదన: వరద జలాల ఆధారంగా మాత్రమే
ఏపీ ఇంజినీర్‌ ఇన్‌చీఫ్ ఎం.వెంకటేశ్వరరావు (M. Venkateswara Rao) స్పష్టం చేశారు – “ఈ అనుసంధానం వరద జలాల ఆధారంగా జరుగుతుంది. గోదావరి నికర జలాల్లో భాగంగా కాదు. ఎగువ రాష్ట్రాలు వాడిన తర్వాత సముద్రంలో కలిసిపోయే నీటిని వినియోగించాలనే ప్రయత్నం ఇది.”
అలాగే, “ఈ ప్రాజెక్టు వల్ల తెలంగాణకు ఏమాత్రం నష్టం లేదు. గోదావరిలో వరద నీటిని మళ్లించకపోతే అది వ్యర్థమే అవుతుంది” అని పేర్కొన్నారు.
తెలంగాణ అభ్యంతరం: అనుమతులు లేకుండానే పనులు?
తెలంగాణ నీటి పారుదలశాఖ కార్యదర్శి రాహుల్ బొజ్జా (Rahul Bojja) మరియు ఈఎన్సీ అనిల్‌కుమార్‌ (Anil Kumar) మాత్రం దీనికి కౌంటర్ ఇచ్చారు. “ఈ ప్రాజెక్టు కోసం ఏ అనుమతులు తీసుకోలేదు. ఎలాంటి DPR (Detailed Project Report), డిజైన్‌లు లేకుండానే పనులు చేపడుతున్నారు. అమరావతి జల హారతి కార్పొరేషన్‌ (Amaravati Jal Haarathi Corporation) పేరిట నిధులు సేకరిస్తున్నారు” అని వారు ఆరోపించారు.
ఏపీ కౌంటర్: మేము కాదు… మీరు!
ఈ ఆరోపణలపై ఏపీ అధికారులు ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. “తెలంగాణే అనుమతుల్లేకుండా, డీపీఆర్‌లు లేకుండా ఎన్నో ప్రాజెక్టులు కట్టింది. వాటి వల్ల దిగువ ఏపీకి తీవ్ర నష్టం జరిగింది. మరి వరద జలాల ఆధారంగా జరిగే ప్రాజెక్టుపై తెలంగాణ ఇంత అభ్యంతరాలు ఎందుకు?” అని ప్రశ్నించారు.
గోదావరి బోర్డు పాత్రపై వాదనలు
పోలవరం–బనకచర్ల ప్రాజెక్టుపై కేంద్ర జల్‌శక్తి మంత్రిత్వశాఖ (Ministry of Jal Shakti) అడిగిన సమాచారం విషయంలో కూడా తెలంగాణ బోర్డుపై గద్దించినట్లు అభిప్రాయపడింది. “ఆ లేఖ తెలంగాణకు ఎందుకు ఇవ్వలేదు?” అని ప్రశ్నించగా, బోర్డు సభ్యుడు కనోడియా (Kanodia) “ఇది అంతర్గత వ్యవహారం” అని సమాధానమిచ్చారు.
బోర్డు కార్యవిధానంపై ఈ వ్యాఖ్యలు తెలంగాణ అధికారుల అభ్యంతరాలకు దారితీశాయి. బోర్డు స్వతంత్రతకు ఇది భంగం అని వారు వ్యాఖ్యానించారు.
ప్రాజెక్టుల అప్పగింత అంశం
పెద్దవాగు ప్రాజెక్టు (Pedda Vagu Project) గోదావరి బోర్డుకు అప్పగించేందుకు తెలంగాణ అంగీకారం తెలిపింది. కానీ ఏపీ అధికారులు మాత్రం “మా రాష్ట్రంలోని ప్రాజెక్టులన్నీ మేం నిర్వహించుకునేలా ఉండాలి” అని కోరుతూ, కేంద్ర నోటిఫికేషన్‌లో మార్పులు కోరినట్లు తెలిపారు.
అదే సమయంలో తెలంగాణలో ఉన్న ఉమ్మడి ప్రాజెక్టుల నిర్వహణ వల్ల ఏపీ నష్టపోతోందని పేర్కొంటూ, వాటిని బోర్డుకు అప్పగించాల్సిన అవసరం ఉందని వాదించారు.
ప్రతిపాదనలు, తదుపరి దిశ
పెద్దవాగు ప్రాజెక్టు గతేడాది వరదల్లో ధ్వంసమైన నేపథ్యంలో రూ.15 కోట్లతో మరమ్మతులు అవసరమని తెలంగాణ పేర్కొంది. అలాగే, కాలువల ఆధునికీకరణపై కూడా దృష్టి పెట్టాలని కోరింది. ఏపీ ప్రతినిధులు మాత్రం అధికారులను పంపించి రెండు నెలల్లో సమస్య పరిష్కారం వైపు దారితీయాలని ప్రతిపాదించారు.