ఆంధ్రప్రదేశ్: అమరావతి 2.0: ఆంధ్రుల కలల రాజధాని రీలాంచ్
రాజధాని పునర్జన్మం
ఆంధ్రుల కలల రాజధాని అమరావతి (Amaravati) మే 2, 2025న ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ (Narendra Modi) చేతుల మీదుగా పునర్నిర్మాణ పనులను ప్రారంభించనుంది. రూ.64,912 కోట్ల విలువైన 92 ప్రాజెక్టులతో, మూడేళ్లలో పూర్తి చేయాలని ప్రభుత్వం సంకల్పించింది.
బ్లూ అండ్ గ్రీన్ కాన్సెప్ట్‌తో, అధునాతన సాంకేతికతతో అమరావతిని ప్రపంచ స్థాయి నగరంగా తీర్చిదిద్దేందుకు కార్యాచరణ సిద్ధమైంది.
ల్యాండ్ పూలింగ్ విజయం
అమరావతి నిర్మాణానికి 29,881 మంది రైతులు 34,281 ఎకరాలను స్వచ్ఛందంగా ల్యాండ్ పూలింగ్ ద్వారా ఇచ్చారు. మొత్తం 54,000 ఎకరాలతో రాజధాని నిర్మాణం సాగుతుండగా, 4,300 ఎకరాలు భూ సమీకరణ, 15,167 ఎకరాలు ప్రభుత్వ-అటవీ భూముల నుంచి సేకరించారు.
58 రోజుల్లో ఈ భూమి సమీకరణ పూర్తి చేయడం దేశంలోనే ఒక సక్సెస్ మోడల్‌గా నిలిచింది.
ఆర్థిక సహాయం, ప్రణాళిక
వరల్డ్ బ్యాంక్ (World Bank), ఆసియన్ డెవలప్‌మెంట్ బ్యాంక్ (ADB) నుంచి రూ.15,000 కోట్లు, హడ్కో (HUDCO) నుంచి రూ.11,000 కోట్ల రుణంతో పాటు కేంద్రం రూ.19,200 కోట్ల సహాయం అందించింది. 360 కిలోమీటర్ల ట్రంక్ రోడ్ల నిర్మాణానికి రూ.2,498 కోట్లు, 57 కిలోమీటర్ల రైల్వే లైన్‌కు రూ.2,245 కోట్లు కేటాయించారు.
42 పనులకు రూ.1,725 కోట్లతో టెండర్లు పూర్తయ్యాయి, 2026 నాటికి రోడ్లు, డ్రైనేజీ వ్యవస్థలు సిద్ధం కానున్నాయి.
ఐకానిక్ నిర్మాణాలు
103 ఎకరాల్లో రూ.1,048 కోట్లతో 250 మీటర్ల ఎత్తైన శాసనసభ భవనం, 47 అంతస్తుల జనరల్ అడ్మినిస్ట్రేటివ్ డిపార్ట్‌మెంట్ భవనం, 42 ఎకరాల్లో హైకోర్టు భవనం 2028 నాటికి పూర్తవుతాయి. రతన్ టాటా ఇన్నోవేషన్ హబ్ (Ratan Tata Innovation Hub), ఎక్స్‌ఎల్‌ఆర్‌ఐ విశ్వవిద్యాలయం (XLRI University), క్వాంటమ్ వ్యాలీ స్థాపనకు ప్రణాళికలు సిద్ధమయ్యాయి.
అమరావతిని ఏఐ సిటీగా, క్వాంటమ్ కంప్యూటింగ్ హబ్‌గా మార్చేందుకు సింగపూర్ నిపుణుల సలహాలు తీసుకుంటున్నారు.
గ్రీన్ అండ్ బ్లూ కాన్సెప్ట్
51% గ్రీనరీ, 10% జలవనరులతో అమరావతిని సుస్థిర నగరంగా రూపొందిస్తున్నారు. విశాలమైన రోడ్లు, అండర్‌గ్రౌండ్ పవర్ లైన్స్, ఈవీలు, వాటర్ ట్యాక్సీలు, సైక్లింగ్ సౌకర్యాలతో ఆహ్లాదకర వాతావరణం సృష్టిస్తారు.
నార్మన్ ఫోస్టర్ (Norman Foster) సంస్థ రూపొందించిన డిజైన్లు ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఆకర్షణీయంగా నిలిచాయి.
వరద నిర్వహణ, భవిష్యత్ దృష్టి
పాలవాగు, కొండవీటి వాగు వద్ద రూ.1,585 కోట్లతో రిజర్వాయర్లు, గ్రావిటీ కెనాల్స్ నిర్మిస్తున్నారు. నెదర్లాండ్స్ నిపుణులతో 25 లక్షల క్యూసెక్స్ వరదలను తట్టుకునేలా ఫ్లడ్ కంట్రోల్ చర్యలు చేపడుతున్నారు.
మరో 30,000 ఎకరాల భూ సమీకరణతో అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం, రింగ్ రోడ్ల నిర్మాణానికి ప్రణాళికలు సిద్ధమవుతున్నాయి.
ఆర్థిక, ఉపాధి శక్తి
అమరావతి సెల్ఫ్-ఫైనాన్స్ ప్రాజెక్ట్‌గా సంపద సృష్టికి కేంద్రంగా మారనుంది. 50 లక్షల జనాభాకు సరిపడే ఇళ్లు, విద్యా సంస్థలు, ఆస్పత్రులు, వాణిజ్య సముదాయాల నిర్మాణానికి అదనపు భూమి సమీకరణ జరుగుతోంది.
నిర్మాణం, ఆగ్రో-ప్రాసెసింగ్, క్లీన్ మాన్యుఫ్యాక్చరింగ్, సర్వీసెస్ రంగాల్లో 5 ఏళ్లలో 50,000 ఉద్యోగాలు సృష్టించే అవకాశం ఉంది.
చారిత్రక నేపథ్యం
2015 అక్టోబర్ 22న ఉద్దండరాయునిపాలెం (Uddandarayunipalem)లో ప్రధాని మోదీ శంకుస్థాపన చేశారు. 2019-2024 మధ్య గత వైసీపీ ప్రభుత్వం పనులను నిలిపివేయడంతో ప్రాజెక్ట్ స్తంభించింది.
కూటమి ప్రభుత్వం అధికారంలోకి వచ్చిన తర్వాత, చంద్రబాబు నాయుడు (Chandrababu Naidu) నాయకత్వంలో పనులు తిరిగి ఊపందుకున్నాయి.
ప్రాజెక్టు సారాంశం
| అంశం | వివరాలు |
|---|---|
| ప్రాజెక్టుల విలువ | రూ.64,912 కోట్లు, 92 ప్రాజెక్టులు |
| భూమి సమీకరణ | 54,000 ఎకరాలు (34,281 ల్యాండ్ పూలింగ్, 4,300 భూ సమీకరణ) |
| రైతుల సహకారం | 29,881 మంది, 34,281 ఎకరాలు |
| ఆర్థిక సాయం | వరల్డ్ బ్యాంక్, ఎడిబి: రూ.15,000 కోట్లు; హడ్కో: రూ.11,000 కోట్లు |
| పూర్తి గడువు | 2026 (రోడ్లు, డ్రైనేజీ), 2028 (అసెంబ్లీ, హైకోర్టు) |
| గ్రీనరీ, జలవనరులు | 51% గ్రీనరీ, 10% వాటర్ బాడీస్ |
ప్రధాన అంశాలు
- 🏙️ అమరావతి 2.0: మే 2న ప్రధాని మోదీతో రీలాంచ్
- 🌱 51% గ్రీనరీ, 10% జలవనరులతో సుస్థిర నగరం
- 💼 50,000 ఉద్యోగాల సృష్టికి ఆర్థిక కేంద్రం
- 🚀 క్వాంటమ్ కంప్యూటింగ్, ఏఐ సిటీగా మార్పు