జాతీయం: కాలపరిమితుల విధింపుపై సుప్రీంకోర్టుకి రాష్ట్రపతి ప్రశ్నలు
తాజా పరిణామం
రాష్ట్ర శాసనసభలు పంపిన బిల్లుల ఆమోదానికి గవర్నర్లు, రాష్ట్రపతికి కాలపరిమితులు విధిస్తూ సుప్రీంకోర్టు (Supreme Court) ఇటీవల ఇచ్చిన తీర్పుపై కీలక పరిణామం చోటుచేసుకుంది. రాష్ట్రపతి ద్రౌపదీ ముర్ము (Droupadi Murmu) ఈ తీర్పును సవాలు చేస్తూ రాజ్యాంగ అధికరణం 143(1) కింద 14 ప్రశ్నలను సుప్రీంకోర్టుకు సంధించారు.
రాష్ట్రపతి సందేహాలు
రాజ్యాంగంలో గడువు నిబంధనలు లేనప్పుడు సుప్రీంకోర్టు గవర్నర్లు, రాష్ట్రపతికి కాలపరిమితులు నిర్దేశించడం ఎలా సాధ్యమని రాష్ట్రపతి ప్రశ్నించారు. ఈ ప్రశ్నలపై స్పష్టత కోసం న్యాయ సలహా కోరారు, ఇది రాజ్యాంగ ధర్మాసనం ఏర్పాటుకు దారితీయవచ్చు.
సుప్రీంకోర్టు తీర్పు వివరాలు
తమిళనాడు (Tamil Nadu) శాసనసభ ఆమోదించిన 10 బిల్లులను గవర్నర్ ఆర్.ఎన్.రవి (R.N. Ravi) ఆమోదించకుండా ఉంచడం చట్టవిరుద్ధమని సుప్రీంకోర్టు ఏప్రిల్ 8, 2025న తీర్పు ఇచ్చింది. బిల్లులను మూడు నెలల్లో ఆమోదించాలని లేదా తిరస్కరణ కారణాలతో తిరిగి పంపాలని నిర్దేశించింది.
గవర్నర్ల బాధ్యతలు
గవర్నర్లు బిల్లులపై జాప్యం చేస్తే రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు సుప్రీంకోర్టును ఆశ్రయించవచ్చని తీర్పు స్పష్టం చేసింది. రాజ్యాంగ అధికరణం 142 ద్వారా సంపూర్ణ న్యాయం చేసే అధికారం కోర్టుకు ఉందని పేర్కొంది.
స్టాలిన్ ఆగ్రహం
తమిళనాడు ముఖ్యమంత్రి స్టాలిన్ (M.K. Stalin) రాష్ట్రపతి ప్రశ్నలను ఖండిస్తూ, రాష్ట్ర స్వయంప్రతిపత్తి కోసం చట్టపరమైన పోరాటం కొనసాగించాలని భాజపాయేతర రాష్ట్రాలకు పిలుపునిచ్చారు. ఈ తీర్పు రాష్ట్రాల హక్కులకు విజయమని ఆయన అభివర్ణించారు.
రాజ్యాంగ చర్చ
రాష్ట్రపతి లేవనెత్తిన ప్రశ్నలు గవర్నర్లు, రాష్ట్రపతి రాజ్యాంగ బాధ్యతలపై కొత్త చర్చకు దారితీస్తున్నాయి. ఈ విషయంలో సుప్రీంకోర్టు తదుపరి నిర్ణయం భారత ఫెడరల్ వ్యవస్థపై గణనీయ ప్రభావం చూపవచ్చు.
రాష్ట్రపతి లేవనెత్తిన ప్రశ్నలివే..
- రాజ్యాంగంలోని అధికరణం 200 కింద బిల్లుసమర్పించినప్పుడు గవర్నర్ ముందున్న రాజ్యాంగ ప్రత్యామ్నాయాలేమిటి?
- అధికరణం 200 కింద బిల్లు సమర్పించినప్పుడు తనకున్న అధికారాలను వినియోగించే అవకాశం గవర్నర్‌కు ఉన్నప్పుడు ఆయన మంత్రిమండలి సలహాకు కట్టుబడి ఉండాలా?
- అధికరణం 200 కింద తనకున్న రాజ్యాంగ విచక్షణాధికారాన్ని గవర్నర్ వినియోగించడం న్యాయ పరిశీలన పరిధిలోకి వస్తుందా?
- అధికరణం 200 కింద గవర్నర్ చర్యలపై న్యాయసమీక్షను రాజ్యాంగంలోని అధికరణం 361 పూర్తిగా నిషేధిస్తుందా?
- రాజ్యాంగపరంగా నిర్ణీత కాలపరిమితి లేనప్పుడు, అధికరణం 200 ప్రకారం గవర్నర్‌కు ఉన్న అధికారాలపై న్యాయపరమైన ఉత్తర్వుల ద్వారా కాలపరిమితులను విధించవచ్చా.. అది ఎలా అమలు చేయాలన్న విధానాన్ని సూచించవచ్చా?
- అధికరణం 201 ప్రకారం రాష్ట్రపతి రాజ్యాంగ విచక్షణాధికారాన్ని వినియోగించుకోవడం న్యాయ పరిశీలన పరిధిలోకి వస్తుందా?
- రాజ్యాంగం ప్రకారం నిర్ణీత కాలావధులు లేనప్పుడు అధికరణం 201 ప్రకారం రాష్ట్రపతికి ఉన్న విచక్షణాధికారాలపై న్యాయపరమైన ఉత్తర్వుల ద్వారా గడువులు విధించవచ్చా.. అది ఎలా అమలు చేయాలన్న విధానాన్ని సూచించవచ్చా?
- రాజ్యాంగపరంగా రాష్ట్రపతి తన అధికారాలను వినియోగించే సమయంలో అధికరణం 143 కింద సుప్రీంకోర్టు సలహా కోరాలా? ఆమోదం లేదా తిరస్కరణ కోసం గవర్నర్ బిల్లును పంపినప్పుడు సుప్రీంకోర్టు అభిప్రాయాన్ని రాష్ట్రపతి తీసుకోవాలా?
- చట్టం అమల్లోకి రాకముందే అధికరణం 200, 201 కింద గవర్నర్, రాష్ట్రపతి తీసుకున్న నిర్ణయాలను కోర్టులు పరిశీలించడం సరైందేనా? ఒక బిల్లు చట్టంగా మారకముందు అందులోని అంశాలపై న్యాయపరమైన నిర్ణయాలు తీసుకోవడానికి న్యాయస్థానాలకు అనుమతి ఉందా?
- రాష్ట్రపతి, గవర్నర్ రాజ్యాంగబద్ధ అధికారాలు, ఉత్తర్వులను ఏ రకంగానైనా రాజ్యాంగంలోని అధికరణం 142 భర్తీ చేస్తుందా?
- రాష్ట్ర శాసనసభ చేసిన చట్టం అధికరణం 200 కింద గవర్నర్ సమ్మతి లేకుండా అమల్లోకి రావొచ్చా?
- అధికరణం 145(3) ప్రకారం, రాజ్యాంగ అంశాలతో ముడిపడి ఉన్న ప్రశ్నలు ఉన్న ప్రొసీడింగ్స్‌ ఏ ధర్మాసనం ముందుకు వచ్చినా దాన్ని ఐదుగురు సభ్యుల రాజ్యాంగ ధర్మాసనానికి నివేదించడం తప్పనిసరి కాదా?
- అధికరణం 142 కింద ఉన్న సుప్రీంకోర్టు అధికారాలు కేవలం ప్రొసీజర్‌ లాకే పరిమితమా? లేదా.. అధికరణం 142 కింద జారీ చేసిన ఉత్తర్వులు ప్రస్తుత సబ్‌స్టాంటివ్‌ లా లేదా రాజ్యాంగంలోని నిబంధనలకు వ్యతిరేకంగా ఉన్నా చెల్లుబాటవుతాయా?
- ఒక్క అధికరణం 131 కింద తప్ప కేంద్ర, రాష్ట్రాల మధ్య వివాదాలను పరిష్కరించడానికి సుప్రీంకోర్టు ఇతర అధికార పరిధులను రాజ్యాంగం నిషేధిస్తుందా?