ఇంద్రకీలాద్రి దుర్గమ్మ చరిత్ర

అమరావతి: ఇంద్రకీలాద్రి దుర్గమ్మ చరిత్ర

విజయవాడ అనే పేరు వినగానే మనందరికీ గుర్తొచ్చేది కనక దుర్గమ్మ. కృష్ణా నది ఒడ్డున వెలసిన ఈ అమ్మవారు భక్తుల కోరికలను తీర్చే దేవతగా, ఆరాధ్యంగా పేరొందారు. భక్తులకు కోరుకున్న ఫలితాలను ప్రసాదించే ఈ దేవతను మహిషాసుర మర్దిని అని పిలుస్తారు. పురాణ కథనాల ప్రకారం, మహిషాసుర అనే రాక్షసుడిని సంహరించినందునే అమ్మవారికి ఈ పేరొచ్చింది. ఇంద్రకీలాద్రి అనే కొండపై ఉన్న అమ్మవారి ఆలయం, విజయవాడ నగరానికి మాత్రమే కాకుండా, దక్షిణ భారతదేశానికి అతి పెద్ద ఆధ్యాత్మిక కేంద్రంగా నిలిచింది. ఈ నగరం కలకత్తా-చెన్నై నగరాలకు మధ్యలో ఉన్నప్పటికీ, దుర్గమ్మ దేవాలయం దసరా నవరాత్రి ఉత్సవాల సందర్భంగా వేలాది మంది భక్తులను ఆధ్యాత్మిక వైభవంలో ముంచెత్తుతుంది.

పురాణ ఆధారాలు:
విజయవాడ కనక దుర్గమ్మ ఆలయానికి ప్రాచీనకాలంలోనే గొప్ప ప్రాముఖ్యత ఉంది. పురాణాల ప్రకారం, ఈ ఆలయాన్ని అర్జునుడు నిర్మించినట్లు చెబుతారు. అర్జునుడు ఇంద్రకీలాద్రి వద్ద తపస్సు చేసి, పరమేశ్వరుని ప్రసన్నం చేసి పాసుపతాస్త్రం పొందాడని పురాణ కథలు చెబుతున్నాయి. అర్జునుడు తన యుద్ధ విజయాలకు ఆశీర్వాదం కోరుకున్నాడని, అందుకే ఈ ప్రాంతానికి విజయవాడ అనే పేరు వచ్చినట్లు చెప్పబడింది. 8వ శతాబ్దంలో ఈ ఆలయం నిర్మాణం చేపట్టబడింది, మరియు ఈ ఆలయం భారతదేశంలో అత్యంత పవిత్రమైన శక్తిపీఠాల్లో ఒకటిగా ప్రసిద్ధి పొందింది.

ఇంద్రకీలాద్రి మహత్యం:
ఇంద్రకీలాద్రి అనే పేరు పురాణ సాహిత్యంలో ప్రధాన ప్రాముఖ్యత కలిగి ఉంది. బ్రహ్మాండ పురాణం ప్రకారం, ఇక్కడ మహిషాసురుడు అనే రాక్షసుడిని సంహరించిన తరువాత, ఇంద్రాది దేవతలు దుర్గమ్మ ను ఇంద్రకీలాద్రి మీద కొలిచారు. అప్పుడు అమ్మవారు ఈ పర్వతంపై స్వయంభువుగా ప్రత్యక్షమయ్యారని చెబుతారు. జగద్గురువు ఆదిశంకరాచార్యులు స్వయంగా ఈ ఆలయానికి వచ్చి శ్రీచక్ర ప్రతిష్ఠాపన చేసినట్లు చారిత్రక ఆధారాలు సూచిస్తున్నాయి.

గోపురం బంగారు తాపడం:
2000 సంవత్సరంలో ప్రధాన గోపురం బంగారు తాపడం చేయాలనే ప్రణాళిక రూపొందించబడింది. 2003లో ఈ ప్రణాళికపై కొంత పని పూర్తయింది. కేవలం పావు భాగం గోపురానికి మాత్రమే బంగారు తాపడం చేయగలిగారు, కానీ ఆ గోపురం ముందున ఉన్న ధ్వజస్తంభం బంగారు తాపడంతో ప్రతిష్ఠించారు. ఆ తర్వాత 2004లో పుష్కరాల సందర్భంగా మళ్లీ గోపురం నిర్మాణ పనులు ప్రారంభించారు. చివరికి 2008లో స్వర్ణ గోపురం పూర్తయ్యింది. ప్రస్తుతం, దుర్గమ్మ ఆలయానికి సంబంధించిన మరిన్ని నిర్మాణాలు స్వర్ణతాపంతో చేయాలని ఆలయ అధికారులు, దాతలు కృషి చేస్తున్నారు.

అలనాటి కాలిబాట ఘాట్‌ రోడ్:
ఒకప్పుడు భక్తులు ఇంద్రకీలాద్రి కొండపైకి కాలిబాటలోని పాత మెట్ల ద్వారానే వెళ్ళేవారు. ఘాట్‌రోడ్ కాలిబాటగా ఉండగా, కొద్ది కాలం తరువాత దానిని రహదారిగా మార్పు చేశారు. ఆ రహదారి ద్వారా భక్తులు ఈ రోజు కృషికేనందుకున్న ఆలయానికి చేరుకుంటున్నారు. ఈ మార్గం నిర్మాణం విజయవాడలో భక్తుల రాకపోకలను మరింత సులభతరం చేసింది.

రాజగోపుర నిర్మాణం:
1985లో, ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న ఎన్టీఆర్ హయాంలో రాజగోపురం నిర్మాణానికి శంకుస్థాపన జరిగింది. ఆగమశాస్త్రం ప్రకారం, భక్తులు తూర్పువైపు నుంచి ఆలయంలోకి ప్రవేశించి అమ్మవారిని దర్శించుకోవాలని, ఇందుకోసం రాజగోపురం నిర్మాణం అవసరమని భావించారు. కానీ ఆ తర్వాత కొంతకాలం పాటు ఈ నిర్మాణ పనులు ఆగిపోయాయి. 2009లో ఘాట్‌రోడ్డులో భవానీ దీక్ష విరమణ సమయంలో జరిగిన తొక్కిసలాటలో ఎనిమిది మంది భక్తులు చనిపోయిన సంఘటన తర్వాత, ఈ పనులకు మళ్లీ చురుకులు వచ్చాయి. 2015లో చంద్రబాబు నాయుడు హయాంలో ఈ నిర్మాణాన్ని పూర్తి చేసి ప్రారంభించారు.

దుర్గమ్మ నవ దుర్గాల రూపాలు:
దసరా నవరాత్రులు విజయవాడలోని దుర్గమ్మ ఆలయంలో అత్యంత వైభవంగా జరుపుకుంటారు. తొమ్మిది రోజుల పాటు అమ్మవారిని తొమ్మిది ప్రత్యేక రూపాలలో అలంకరిస్తారు. బాలాత్రిపురసుందరి, గాయత్రి దేవి, అన్నపూర్ణ దేవి, మహాలక్ష్మి, మహిషాసురమర్ధిని వంటి రూపాల్లో అమ్మవారికి పూజలు నిర్వహిస్తారు. ఈ సమయంలో అమ్మవారి వివిధ అలంకారాలు భక్తులను ఆధ్యాత్మిక ఆనందంలో ముంచెత్తుతాయి.

అమ్మవారి రూపాలకు ఉపయోగించే ఆభరణాలు:

• బాలాత్రిపుర సుందరీదేవి: బంగారు పూలజడ, అభయహస్తాలు, కంఠాభరణాలు, బంగారు వడ్డాణం.
• గాయత్రీదేవి: స్వర్ణ పంచ ముఖాలు, బంగారు అభయహస్తాలు, కంఠాభరణాలు, పచ్చలహారం.
• అన్నపూర్ణాదేవి: స్వర్ణపాత్ర, హస్తాలు, బంగారు త్రిశూలం.
• మహిషాసురమర్ధినీ దేవి: సింహవాహనం, కంఠాభరణాలు, బంగారు త్రిశూలం, స్వర్ణ ఖడ్గం, కర్ణాభరణాలు.

ప్రస్తుతం, కనకదుర్గానగర్ లోని దుర్గమ్మ ఆలయం ఎదురుగా విశాలమైన ప్రాంగణంలో ప్రసాదం పోటు, అన్నదాన భవనం వంటి నిర్మాణాలు జరుగుతున్నాయి.

దసరా ఉత్సవాల విశిష్టత:
దసరా నవరాత్రులు విజయవాడలోని దుర్గమ్మ ఆలయంలో అత్యంత శోభాయమానంగా జరుపుకుంటారు. నవమి వరకు అమ్మవారి విభిన్న అలంకారాలతో భక్తులను ఆకర్షిస్తారు. అమ్మవారి దర్శనం చేయడం భక్తులకి శుభకరంగా భావించబడుతుంది.